Transport Przyszłości: nauka i biznes w drodze do zeroemisyjnej mobilności

23 października w Poznaniu odbyła się konferencja Transport Przyszłości, zorganizowana przez SPCC oraz Instytut Napędów i Lotnictwa Politechniki Poznańskiej.
Wydarzenie otworzyli: Prorektor ds. rozwoju i współpracy z gospodarką, prof. PP dr hab. inż. Arkadiusz Ptak, Dyrektor Instytutu Napędów i Lotnictwa, prof. PP dr hab. inż. Andrzej Ziółkowski, Ewa Chojnowska ze Skandynawsko-Polskiej Izby Gospodarczej oraz Jan Gosiewski, Dyrektor Zarządu Transportu Miejskiego w Poznaniu.

Z konferencji płynie jeden kluczowy wniosek: Transport przyszłości to transport oparty na alternatywnych rozwiązaniach dla paliw tradycyjnych. Przesiadka z technologii konwencjonalnych na nisko- i zeroemisyjne jest nieunikniona, ponieważ celem całego sektora transportu jest ograniczenie, a docelowo eliminacja emisji CO₂.

Pierwszy panel „Transport drogowy – na drodze do zeroemisyjności” koncentrował się na wyzwaniach i trendach, które kształtują przyszłość mobilności drogowej. Rozmawiano o tempie zmian w sektorze, roli innowacji technologicznych oraz praktycznych sposobach ograniczania emisji CO₂ w transporcie. Dyskusję moderował prof. PP dr hab. inż. Andrzej Ziółkowski.

Wnioski z panelu dyskusyjnego:

Firma H&M Logistics realizuje strategię redukcji emisji poprzez współpracę z odpowiednimi dostawcami i wdrażanie ekologicznych rozwiązań logistycznych – takich jak dostawy „ostatniej mili” realizowane rowerami, konsolidacja przesyłek do jednego punktu odbioru czy wykorzystanie elektrycznych vanów. W 2024 roku firmie udało się ograniczyć emisję CO₂ o 24%.
Jeśli chodzi o transport ciężki, wyzwaniem wciąż pozostaje dostępność i dojrzałość technologii – elektryczne ciężarówki są w fazie rozwoju, a ich realny zasięg wynosi obecnie około 700 km – podsumowała Beata Szymanowska – Transport and Trade Category Manager, H&M Group – Global Logistics.

Tomasz Łysiak – Electromobility Manager, reprezentujący Volvo Trucks Polska podkreślili, że w transporcie lokalnym dominować będą pojazdy bateryjne, choć tempo tego procesu zależeć będzie od kosztów zakupu i infrastruktury ładowania. Obecnie ceny pojazdów elektrycznych są wyższe niż spalinowych, ale różnica stopniowo się zmniejsza. Jeśli w przyszłości opłaty drogowe zostaną powiązane z poziomem emisji CO₂, a pojazdy zeroemisyjne będą z nich zwolnione, może to znacząco przyspieszyć transformację.
Na trasach dalekodystansowych pojawią się zarówno pojazdy elektryczne, jak i wodorowe – wybór technologii zależeć będzie od ładowności, infrastruktury oraz systemu zachęt regulacyjnych. Volvo dąży do pełnej zeroemisyjności swojej floty, realizując ten cel trzema ścieżkami:

Według Macieja Gis – Dyrektora Komunikacji i PR, Polskie Stowarzyszenie Nowej Mobilności, rozwój transportu ciężkiego w Polsce to dziś jedno z najciekawszych wyzwań logistycznych, szczególnie w kontekście budowy infrastruktury ładowania. Szacuje się, że potrzeba będzie około 1600 stacji ładowania dla samochodów ciężarowych.
W miastach natomiast przyszłość transportu to rozwój stref czystego transportu oraz promowanie mobilności publicznej, rowerowej i multimodalnej. Celem jest tworzenie zdrowszych, bardziej przyjaznych mieszkańcom miast, w których przestrzeń nie jest zdominowana przez samochody.

Z tą wizją spójne są działania firmy Solaris, która większość swoich inwestycji kieruje w stronę elektromobilności. Łukasz Chełchowski – R&D Director, Solaris Bus & Coach podkreślił, że celem firmy jest poprawa jakości życia mieszkańców poprzez ograniczenie hałasu i emisji zanieczyszczeń. Przyszłość Solaris opiera się na rozwoju technologii autobusów elektrycznych i wodorowych. Takie rozwiązania są szczególnie istotne w obecnej sytuacji geopolitycznej – uniezależnienie energetyczne i dywersyfikacja źródeł energii stają się priorytetem. Ryzyka związane z dostępnością energii elektrycznej są większe niż w przeszłości, dlatego niezbędne jest budowanie komplementarnych flot, łączących różne technologie napędowe.

Uczestnicy panelu podkreślili również, że współpraca nauki i biznesu jest kluczowa dla powodzenia transformacji transportu. To w laboratoriach i na uczelniach rodzą się innowacje, które następnie są wdrażane przez przemysł. Partnerstwo między światem akademickim a biznesem obejmuje zarówno prace inżynierskie, badawczo-rozwojowe, jak i dydaktyczne — kształcenie przyszłych specjalistów, którzy będą tworzyć transport jutra.

Drugi panel dotyczył przyszłości lotnictwa, które – mimo wysokich kosztów i wyzwań technologicznych – konsekwentnie zmierza w stronę zrównoważonego rozwoju. Dyskusję moderował dr hab. inż. Remigiusz Jasiński.

Wniosek główny z panelu :
Transport lotniczy w Polsce i na świecie ewoluuje w kierunku bardziej zrównoważonego. Proces ten nie jest wolny od wyzwań — jednym z głównych są wysokie koszty — jednak, na ile to możliwe, działania proekologiczne są podejmowane na wielu płaszczyznach.

Pozytywnym przykładem są inicjatywy realizowane w infrastrukturze lotniska Poznań-Ławica, które jako jedyne w Polsce w 50% zasila się energią z własnej instalacji fotowoltaicznej. Jak podkreślił Marcin Drzycimski – Dyrektor Strategii i Rozwoju, Port Lotniczy Poznań – Ławica, to jednak nie koniec planów w tym zakresie — w strategii portu przewidziano także wykorzystanie wodoru w miksie energetycznym.

Centralny Port Komunikacyjny (CPK), realizując jeden z największych programów inwestycyjnych w Europie Środkowo-Wschodniej i mając świadomość skali oraz wpływu swoich działań, również przyjmuje perspektywę długofalową. Od początku angażuje się w ochronę środowiska naturalnego. Zdaniem Dariusza Kowalskiego – Dyrektora ds. relacji i nieruchomości, CPK, wyzwanie stanowią zasoby ludzkie — dlatego CPK stawia na rozwój kompetencji przyszłych pracowników, aby stworzyć fundamenty dla długoterminowego sukcesu projektu i wzrostu gospodarczego kraju.

Producent paliw Water Fuels testuje coraz nowsze rozwiązania, dążąc do opracowania paliw, których spalanie będzie zeroemisyjne. Pomimo intensywnych prac nad alternatywnymi źródłami napędu i elektryfikacją lotnictwa, w obecnych warunkach ekonomicznych pełne przejście na „zielone” paliwa wydaje się nieopłacalne i trudne do realizacji w najbliższej przyszłości – zaznaczył dr inż. Janusz Pilarczyk – Dyrektor ds. Badań i Rozwoju, Warter Fuels.

Narzędzia cyfrowe wspierające funkcjonowanie lotnisk i operacji lotniczych stają się dziś nieodzownym elementem branży. W dobie złożonej sytuacji geopolitycznej rozwiązania oferowane przez Netcompany wspierają szkolenia oraz symulacje rzeczywistych zdarzeń z przeszłości, co pozwala zwiększać odporność systemów na zmiany — zarówno wynikające z rozwoju technologicznego, jak i z pojawiających się zagrożeń – dodał Michał Wilczak – Country Manager Poland, Netcompany.

Dodatkową atrakcją konferencji była prezentacja przed laboratorium – uczestnicy mogli z bliska zobaczyć ciągnik firmy @Raben, zasilany paliwem HVO100, będącym alternatywą dla klasycznego diesla, oraz pojazd @Nilux, wyposażony w aparaturę do pomiaru emisji spalin w rzeczywistych warunkach jazdy.

Nauka i biznes – wspólny napęd zmian

Uczestnicy konferencji odwiedzili laboratoria Instytutu Napędów i Lotnictwa, poznając potencjał badawczy uczelni w obszarze silników spalinowych, napędów hybrydowych i symulacji.
Współpraca nauki i przemysłu okazała się wspólnym mianownikiem wszystkich wystąpień – to właśnie tu rodzą się rozwiązania, które realnie napędzają przyszłość transportu.