Raport jest częścią szeroko zakrojonego projektu realizowanego z okazji 20-lecia SPCC, podsumowującego obecność firm nordyckich w Polsce, inwestycje na polskim rynku dokonane w ciągu ostatnich dwóch dekad oraz skalę wymiany handlowej.

Finlandię i Polskę łączy silne i dynamiczne partnerstwo gospodarcze, które obejmuje 2 mld euro fińskich inwestycji oraz wkład w PKB Polski o wartości 9 mld złotych. W ciągu ostatnich dwóch dekad nasze relacje handlowe znacząco się umocniły – polski eksport do Finlandii wzrósł niemal sześciokrotnie od 2004 roku, a całkowita wymiana handlowa osiągnęła wartość 6,7 mld euro w 2023 roku.

Obecność fińskich firm sprzyja wymianie wiedzy i innowacji, przyczyniając się do rozwoju nowoczesnego przemysłu oraz zaawansowanych usług, przynosząc korzyści obu gospodarkom. Szczególnie dynamicznie rozwija się sektor nowych technologii, gdzie fińskie firmy znacząco zwiększyły swoją obecność w Polsce, korzystając z silnego rynku krajowego, wysoko wykwalifikowanej kadry oraz możliwości dotarcia do globalnych klientów.

Ponadto fińskie przedsiębiorstwa aktywnie uczestniczą w zielonej transformacji polskiej gospodarki, koncentrując się na zrównoważonym rozwoju i długoterminowym tworzeniu wartości. W miarę jak obie gospodarki ewoluują, nasze partnerstwo nadal oferuje nowe możliwości wzrostu i współpracy, nawet w coraz bardziej wymagających czasach.

Raport „Norweskie firmy w Polsce – zrównoważony biznes na rzecz zielonej przyszłości i niezawodne dostawy energii” powstał we współpracy z Ambasadą Norwegii. Jest częścią projektu przygotowanego z okazji 20-lecia SPCC.

Inwestycje norweskie w Polsce sięgają niemal 4 miliardów euro, z czego połowa to inwestycje bezpośrednie, a druga połowa – inwestycje portfelowe Norweskiego Państwowego Funduszu Emerytalnego (Norwegian Government Pension Fund Global). W ujęciu regionalnym najwięcej norweskich inwestycji jest zlokalizowanych w województwie mazowieckim, dolnośląskim oraz pomorskim i zachodniopomorskim. W Polsce działa ok. 400 norweskich firm, które bezpośrednio zatrudniają 20 tys. osób. Ale w całym łańcuchu dostaw związanym z eksportem do Norwegii zatrudnionych jest 65 tys. osób. Obecność firm norweskich jest szczególnie widoczna w przetwórstwie spożywczym, przemysłowym, w wybranych usługach oraz w sektorze energetycznym i ma silny wpływ na polsko-norweskie relacje gospodarcze. Największymi norweskimi pracodawcami w Polsce są Mowi oraz Norsk Hydro.

Handel Polski z Norwegią w ostatnich 20 latach rósł najszybciej ze wszystkich krajów skandynawskich. Oba kraje pełnią wzajemnie dla siebie strategiczną rolę – Norwegia jest istotnym dostawcą surowców i technologii, Polska zapewnia zaś potencjał przetwórczy i wysokie zasoby specjalistów, również w dziedzinach technologicznych. W ciągu 20 lat od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej łączna wartość wymiany handlowej zwiększyła się o 880 proc. – z 1,3 do 13 mld euro. Po 2020 roku notuje się przyśpieszony wzrost, częściowo spowodowany przesyłem gazu przez gazociąg Baltic Pipe. Jednocześnie wymiana handlowa sektorach innych strategicznych sektorach takich jak: przemysł spożywczy, maszynowy, stoczniowy, motoryzacyjny, usługi biznesowe czy transportowe pozostaje na wysokim poziomie. Norwegia jest największym dostawcą świeżych ryb do Polski. Istotnym obszarem współpracy jest również sektor maszynowy i stoczniowy. Ponadto, Norwegia jest dla Polski drugim największym rynkiem eksportu łodzi, statków i części do nich.

Poprzez projekt Baltic Pipe Norwegia jest największym dostawcą do Polski gazu odgrywając tym samym kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski. 48% gazu importowanego do Polski pochodzi ze złóż na Norweskim Szelfie Kontynentalnym. Równolegle Norwegia inwestuje w odnawialne źródła energii i dekarbonizację. Norwescy inwestorzy, tacy jak Equinor, rozwijają morskie projekty wiatrowe i napędzają łańcuch wartości odnawialnych źródeł energii na Morzu Bałtyckim. Wraz ze swoim polskim partnerem, Polenergią, Equinor rozwija inwestycje o mocy do 3 GW w trzech projektach Bałtyk I, Bałtyk II i Bałtyk III. Pierwsza energia z projektów Bałtyk 2 i Bałtyk 3 ma popłynąć do sieci już w 2027 roku.

Energia morska, lądowa, fotowoltaika, wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla (CCS), a także bezpieczeństwo morskie są ważnymi elementami norweskiego zaangażowania w stabilizację dostaw energii w niepewnych czasach. Podsumowując, norweskie inwestycje energetyczne są niezbędnym wkładem w stabilne i odporne dostawy energii w Polsce.

Polska jest największym beneficjentem Funduszy Norweskich i EOG – od 2004 roku do naszego kraju napłynęło ok. 2 mld euro, a w nadchodzącej perspektywie finansowej Funduszy dla Polski alokowane jest kolejne 925 milionów euro które dostępne będą w nowej perspektywie 2021-2028. Część z tych środków zostanie również przeznaczona na wyzwania związane z zieloną transformacją. Największa część środków w ramach Funduszy dedykowana jest kwestiom środowiskowym i zmianom klimatu, promując zrównoważoną energię, jednocześnie pomagając Polsce dostosować się do Europejskiego Zielonego Ładu. Tylko w ostatnich latach dzięki takim działaniom udało się osiągnąć znaczne oszczędności energii w skali roku. Fundusze Norweskie są również wykorzystywane do realizacji projektów pilotażowych promujących nowe technologie i innowacje w kluczowych obszarach energii odnawialnej, w tym energii wodnej i geotermalnej. Fundusze Norweskie to także kontrybucja na rzecz badań i innowacji, mająca na celu wsparcie polskich i norweskich naukowców we wspólnych projektach.

Raport stanowi część kompleksowej publikacji podsumowującej obecność skandynawskich firm w Polsce, przygotowanej z okazji 20 lecia SPCC.

Dwudziestolecie SPCC zbiega się z dwudziestym jubileuszem członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Przyjęcie Polski do wspólnoty europejskiej okazało się dla naszego kraju niewątpliwie motorem imponującego wzrostu gospodarczego, a dla inwestorów zagranicznych istotnym elementem zachęcającym do podjęcia decyzji o wejściu na rynek polski. Dzięki temu również współpraca gospodarcza Polski i Danii osiągnęła zupełnie nowy, niespotykany wcześniej poziom.

Bezpośrednie duńskie inwestycje w Polsce to już 6 mld euro i stanowią prawie 40% wszystkich inwestycji ze Skandynawii ulokowanych w Polsce. Od 2017 roku zwiększyła się ona o 75 proc. i był to największy przyrost zainwestowanego kapitału wśród wszystkich krajów skandynawskich. Co więcej, w województwie zachodniopomorskim inwestorzy z Danii są niekwestionowanym liderem – kapitał z Danii stanowi ponad połowę ulokowanego w tym regionie kapitału zagranicznego.W kilku dziedzinach duńskie inwestycje odgrywają strategiczne znaczenie dla polskiej gospodarki – dotyczy to między innymi przetwórstwa spożywczego (firmy takie jak Sokołów czy Espersen), branży budowlanej, czy morskiej energetyki wiatrowej.

Duńskie firmy wpływają na polską gospodarkę nie tylko dzięki bezpośrednim inwestycjom lokowanym w naszym kraju, ale również w wyniku wymiany handlowej, której wartość to już 17 mld euro. Dania jest drugim po Szwecji partnerem handlowym Polski wśród krajów skandynawskich z bardzo zbliżonym do Szwecji poziomem łącznej wymiany handlowej (mimo że duńska gospodarka jest o jedną trzecią mniejsza od szwedzkiej).

W ostatnich dwóch dekadach wielkość wymiany handlowej towarami pomiędzy Polską i Danią zwiększyła się czterokrotnie. Jeszcze bardziej dynamicznie rozwija się wymiana handlowa w sektorze usług: w latach 2012 – 2022 nadwyżka w handlu usługami z Danią, wzrosła blisko dziesięciokrotnie. Dania jest też drugim po Norwegii krajem skandynawskim pod względem dynamiki handlu z Polską. W ostatnich latach duży wpływ miał na to sektor spożywczy, ale handel z Danią jest najbardziej zróżnicowanym branżowo ze wszystkich krajów nordyckich. W ostatnich latach duży wpływ miał na
to sektor spożywczy, ale handel z Danią jest najbardziej zróżnicowanym branżowo ze wszystkich krajów nordyckich.

W Polsce działa ponad 750 firm z kapita­łem duńskim, które zatrudniają łącznie ponad 75 tys. osób. Największymi duńskimi praco­dawcami w naszym kraju są Sokołów, należący do grupy Danish Crown oraz Netto. Obie firmy za­trudniają łącznie prawie 16 tysięcy osób. Oprócz sektora spożywczego, branży budowlanej duńskie firmy są szczególnie aktywne w branży wyrobów medycznych, energii odnawialnej i w handlu.

Polska i Dania mają bogatą historię współpracy w zakresie transformacji energetycznej, co przyczynia się do realizacji celów klimatycznych obu krajów. Duński biznes oferuje znaczny potencjał partnerstwa w obszarze dekarbonizacji oraz nowych technologii – współpraca w tych dziedzinach może pomóc w wyzwaniach społeczno-gospodarczych, które stoją przed nami w najbliższej przyszłości. Rozwój energii odnawialnych, efektywność energetyczna czy modernizacja budynków to tylko niektóre z obszarów dekarbonizacyjnych, w ramach których polski i duński biznes może połączyć siły.

Raport stanowi część kompleksowej publikacji podsumowującej obecność skandynawskich firm w Polsce, przygotowanej z okazji 20 lecia SPCC.

Szwedzkie inwestycje w Polsce na większą skalę pojawiały się już na początku XX wieku. Dziś działalność w Polsce prowadzi ponad 700 firm ze szwedzkim kapitałem, wartość ich inwestycji sięga 5,5 mld euro, a zatrudniają one około 109 tys. osób. Szwedzcy inwestorzy traktują Polskę lojalnie jako długookresowe miejsce zaangażowania i reinwestują systematycznie ponad 90 proc. zysków, znacznie więcej niż inwestorzy z innych krajów (dla porównania średnia stopa reinwestycji dla wszystkich inwestorów wynosi 58 proc.). Z rozmów z przedstawicielami szwedzkich firm wynika, że zdecydowana większość planuje dalej się tu rozwijać i ponosić nakłady inwestycyjne w najbliższych pięciu latach. To dowodzi, że Polska była i jest traktowana przez szwedzkie firmy jako długoterminowe zobowiązanie.

Obroty handlowe między Polską a Szwecją od 2004 roku, czyli momentu akcesji Polski do Unii Europej­skiej, do 2023 roku zwiększyły się z 4,2 do 20,6 mld euro, czyli prawie o 400 proc. Składa się na to zarówno wzrost obrotów towarami, jak i usłu­gami. Polska notuje w handlu ze Szwecją wysoką nadwyżkę handlową, która w 2023 roku sięgnęła 2,6 mld euro. Na handlu korzystają nie tylko bez­pośrednio eksportujące firmy, ale cały łańcuch do­staw. Wokół łańcuchów dostaw eksportu do Szwe­cji tworzone jest już 1 proc. PKB i zatrudnionych jest ok. 150 tys. osób.

Szwedzkie firmy należą do czołówki inwestorów zagranicznych pod względem nakładów na bada­nia i rozwój – wyprzedzają je pod tym względem tylko firmy z Niemiec, Francji i USA. O ile w całej polskiej gospodarce 1,5 proc. pracowników zajmu­je się badaniami i rozwojem, o tyle w szwedzkich firmach jest to 4,5 proc. osób. W ten sposób na­stępuje transfer wiedzy do polskiej gospodarki.

Firmy przekazują część swojego know-how dostawcom i kooperantom oraz pracują z dostaw­cami nad podniesieniem jakości dostarczanych produktów. Bardzo ważna jest też akumulacja ka­pitału ludzkiego poprzez szkolenia pracowników przy wykorzystaniu metod ze Szwecji, czy awanse polskich pracowników na stanowiska zarządcze na poziomie międzynarodowym. Inwestorzy ze Szwecji kładą wyjątkowo duży nacisk na zrównoważony rozwój – poprzez własne inwestycje, działalność edukacyjną, a także wymogi stawiane dostawcom i kooperantom.

Uczestnicy zostali poproszeni o wskazanie siedmiu wartości, które ich zdaniem najlepiej oddają typową kulturę polską, oraz siedmiu charakterystycznych dla kultury duńskiej.

Jak Duńczycy postrzegają siebie nawzajem pod względem pozytywnych wartości i co na ten temat sądzą Polacy?

Duńczycy uważają siebie za osoby z poczuciem humoru i potrafiące się bawić, a jednocześnie dbające o równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Postrzegają się również jako odpowiedzialni, kreatywni i społecznie zaangażowani. Dodatkowo Polacy dostrzegają w nich otwartość w komunikacji, szacunek oraz dążenie do konsensusu.

Jak Polacy postrzegają siebie pod względem pozytywnych wartości i co do tego dodali Duńczycy?

Najważniejsze wartości dla Polaków to ambicja, determinacja, kreatywność i odwaga. Duńczycy dodają, że Polacy są również zorientowani na cel, produktywni i pełni szacunku.

Jakie wartości są wspólne dla Polaków i Duńczyków, a czym się istotnie różnią?

Obie strony wysoko cenią poczucie humoru/zabawę oraz kreatywność. Z drugiej strony, tzw. Entropia Kulturowa – czyli poziom dysfunkcji w organizacji lub u jednostki wynikający z wartości ograniczających i opartych na strachu – jest bardzo niska w wartościach duńskich, a bardzo wysoka w wartościach polskich. Zarówno Duńczycy, jak i Polacy są tego świadomi. Do wartości potencjalnie ograniczających należą m.in. biurokracja, kontrola, autorytaryzm, roszczeniowość i wewnętrzna rywalizacja. Elementy te warto świadomie adresować we współpracy polsko-duńskiej.

Raport IGCC (Zrzeszenie Międzynarodowych Izb Przemysłowo-Handlowych w Polsce) przygotowany przez Amerykańską Izbę Handlową w Polsce.

Niniejszy raport o zagranicznych inwestycjach bezpośrednich w Polsce został przygotowany na podstawie danych publikowanych przez Narodowy Bank Polski jako bilans płatniczy i międzynarodowa pozycja inwestycyjna, statystyk UNCTAD oraz danych mikroekonomicznych z bazy Orbis (dawniej: Amadeus). Zgodnie ze stosowaną przez OECD metodą określania wartości zagranicznych inwestycji bezpośrednich, w analizie wartości aktywów, inwestycji oraz przychodów ze sprzedaży, nie uwzględnia się banków i towarzystw ubezpieczeniowych.

Raport przygotowany przez Politykę Insight we współpracy z 14 Izbami bilateralnymi działającymi w Polsce, w tym SPCC, analizuje inwestycje zagraniczne pod kątem branż, skali, przepływów oraz naświetla pozytywne efekty wpływu inwestycji zagranicznych zarówno na rozwój polskiej gospodarki jak i społeczeństwo – zatrudnienie, pensje czy rozwój pracowników.

Publikacja powstała przy współpracy z firmami zaangażowanymi w 1wszą edycję konferencji „Scandinavian SWOT”. W raporcie znajdą Państwo kompleksowe omówienie następujących zagadnień: obecna sytuacja gospodarcza, regulacje prawne i podatkowe, różnice kulturowe a biznes oraz możliwości współpracy w obszarze transport i logistyka. Zapraszamy do lektury.

Publikacja przygotowana z okazji 10-lecia SPCC. Materiał zawiera wyniki badania przeprowadzonego wśród skandynawskich firm wspólnie z PwC, którego celem było poznanie opinii i doświadczeń firm z Północy w zakresie inwestowania w Polsce na przestrzeni ostatniej dekady. Dodatkowo w publikacji prezentujemy także przykłady inwestycji skandynawskich w Polsce oraz przykłady firm, których produkty i rozwiązania na stałe zagościły w polskim krajobrazie. Publikacja została przygotowania pod honorowym patronatem Ministra Gospodarki, Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych oraz Ambasad państw nordyckich w Polsce.

Raport zawiera podsumowanie danych za lata 2002-2010, informacje na temat inwestycji oraz relacji gospodarczych z państwami skandynawskimi, w niektórych częściach opracowania wspomniane są także powiązane z nimi ekonomicznie i kulturowo Islandia i Estonia.

Publikacja przedstawia profil firm członkowskich SPCC oraz podsumowuje rozwój współpracy gospodarczej między Polską a Skandynawią w perspektywie 5-lecia SPCC.