3 wrze­Å›nia odbyÅ‚o siÄ™ Saab’s Submarine Seminar 2020, doroczna kon­fe­ren­cja inter­ne­towa pod­su­mo­wu­jÄ…ca ostat­nie doko­na­nia szwedz­kiego kon­cernu Saab w dzie­dzi­nie sys­te­mów pod­wod­nych.

Transmisja on-line zgro­ma­dziÅ‚a dzien­ni­ka­rzy z licz­nych paÅ„stw, w tym przede wszyst­kim zain­te­re­so­wa­nych dzia­Å‚al­no­Å›ciÄ… skan­dy­naw­skiej firmy w kon­tek­Å›cie reali­zo­wa­nych bÄ…dź spo­dzie­wa­nych przed­siÄ™­wzięć w ich kra­jach. Mogli oni zada­wać pyta­nia poprzez plat­formy inter­ne­towe, i nie dziwi fakt, że oprócz kwe­stii poru­sza­nych przez publi­cy­stów z Australii, Holandii i Szwecji, sporÄ… część odbior­ców kon­fe­ren­cji sta­no­wili dzien­ni­ka­rze pol­scy.

Seminarium popro­wa­dziÅ‚ Lars Tossman, pre­zes Saab Kockums. PrzedstawiÅ‚ on bie­Å¼Ä…ce pro­gramy mor­skie, reali­zo­wane przez stocz­niÄ™ z Karlskrony i sze­rzej, przez grupÄ™ Saab. WÅ›ród nich naj­waż­niej­sze to: budowa okrÄ™tu roz­po­zna­nia radio­elek­tro­nicz­nego Artemis, któ­rego plat­forma powstaje w Stoczni Remontowej „Nauta” w Gdyni, pro­duk­cja nowej serii 18 kutrów sztur­mowo-desan­to­wych CB90 HSM (wytwa­rza je stocz­nia Dockstavarvet w Docksta nale­Å¼Ä…ca do Saaba), dokoÅ„­cze­nie moder­ni­za­cji pary okrÄ™­tów pod­wod­nych typu Gotland (pierw­szy wró­ciÅ‚ do sÅ‚użby, trwajÄ… testy dru­giego — Upplanda), moder­ni­za­cja dwóch kor­wet typu Gävle (druga to Sundsvall; obie sÅ‚użą od ok. 30 lat), no i oczy­wi­Å›cie budowa nowych okrÄ™­tów pod­wod­nych typu A26 Blekinge. Ministerstwo Obrony w Sztokholmie zakon­trak­to­waÅ‚o Blekinge i Skåne, któ­rych budowa trwa od wrze­Å›nia 2015 r.

W kon­tek­Å›cie tego ostat­niego pro­gramu gÅ‚os zabraÅ‚a Helena Lönegård, kie­row­nik pro­duk­cji w stoczni Kockums w Karlskronie, odpo­wie­dzial­nej za pro­jekt i pro­duk­cjÄ™ tych jed­no­stek. WyjaÅ›niÅ‚a ona pro­ces moder­ni­za­cji zakÅ‚adu, jaki musiaÅ‚ być wyko­nany po jego rena­cjo­na­li­za­cji w 2014 r. Przypomnijmy, Kockums od 1999 r. nale­Å¼aÅ‚ do kiloÅ„­skiej stoczni HDW i w kon­se­kwen­cji staÅ‚ siÄ™ wÅ‚a­sno­Å›ciÄ… nie­miec­kiej grupy prze­my­sÅ‚o­wej ThyssenKrupp w 2005 r. oraz zmie­niÅ‚ nazwÄ™ na thys­senkrupp Marine Systems AB. Tak wiÄ™c zbu­do­wano nowÄ… halÄ™ pro­duk­cyjnÄ…, wyre­mon­to­wano i zmo­der­ni­zo­wano ist­nie­jÄ…ce, insta­lu­jÄ…c nowe urzÄ…­dze­nia i maszyny ste­ro­wane nume­rycz­nie. Budynki otrzy­maÅ‚y nowe izo­la­cje, wen­ty­la­cje, ogrze­wa­nia, pod­Å‚ogi, sys­temy ppoż. itp. ByÅ‚a to naj­wiÄ™k­sza inwe­sty­cja Saaba w jedno przed­siÄ™­bior­stwo, co pod­kre­Å›la zna­cze­nie tej gaÅ‚Ä™zi prze­my­sÅ‚u obron­nego i siÅ‚ pod­wod­nych dla Szwedów. Prace te zakoÅ„­czÄ… siÄ™ w tym roku. Tymczasem trwa tam budowa pary okrÄ™­tów typu A26, które majÄ… być prze­ka­zane szwedz­kiej flo­cie w latach 2024 i 2025.

Lars Brännström, szef mar­ke­tingu Saab Kockums, nakre­Å›liÅ‚ nato­miast pro­fil rynku kon­wen­cjo­nal­nych okrÄ™­tów pod­wod­nych, z któ­rego wynika, że naj­wiÄ™k­sze zain­te­re­so­wa­nie budzÄ… one w siÅ‚ach mor­skich Europy i Azji PoÅ‚udniowo-Wschodniej. Obecnie w skali Å›wiata eks­plo­ato­wa­nych jest ok. 300 okrÄ™­tów pod­wod­nych, z któ­rych dwie trze­cie sta­no­wiÄ… jed­nostki zbu­do­wane do koÅ„ca poprzed­niego wieku. Oznacza to koniecz­ność ich zastÄ…­pie­nia lub gÅ‚Ä™­bo­kiej moder­ni­za­cji (jak np. Gotlandów). Jest wiÄ™c o co wal­czyć i Saab pro­wa­dzi aktywne dzia­Å‚a­nia w tym zakre­sie, choć kon­kret­nych kie­run­ków nie zdra­dza. Otwarcie mówi za to o tych, które sÄ… już w toku. Dwa gÅ‚ówne kie­runki, w któ­rych oferty pod­wodne majÄ… spore szanse na reali­za­cjÄ™, to Niderlandy i Polska.

W Holandii Saab zawarÅ‚ przy­mie­rze z tam­tej­szÄ… GrupÄ… Damen i w tym duecie ofe­ruje wariant oce­aniczny A26 w celu zastÄ…­pie­nia czte­rech okrÄ™­tów typu Walrus. Te nie­dawno zmo­der­ni­zo­wano, ale czas potrzebny na wybór ich zmien­ni­ków oraz budowÄ™ każe Holendrom pra­co­wać nad tym już teraz. Saab zostaÅ‚ wska­zany jako jeden z trzech pod­mio­tów na „krót­kiej liÅ›cie” nider­landz­kiego Ministerstwa Obrony obok fran­cu­skiego Naval Group i nie­miec­kiego thys­sen­krup Marine Systems.

W Polsce na razie nie­stety nie cho­dzi o A26, lecz o pozy­ska­nie roz­wiÄ…­za­nia pomo­sto­wego, majÄ…­cego utrzy­mać na powierzchni nasze tonÄ…ce siÅ‚y pod­wodne. Chodzi tu miÄ™­dzy­rzÄ…­dowe roz­mowy na temat zakupu pary uży­wa­nych, 35-let­nich okrÄ™­tów typu A17 — Södermanland i Östergötland. Po moder­ni­za­cji mia­Å‚yby posÅ‚u­Å¼yć w Marynarce Wojennej RP do czasu poja­wie­nia siÄ™ jed­no­stek nowego typu pod kryp­to­ni­mem Orka. JeÅ›li doj­dzie do zawar­cia poro­zu­mie­nia miÄ™­dzy WarszawÄ… a Sztokholmem, Saab Kockums wykona remonty i moder­ni­za­cje tej pary zgod­nie ze spe­cy­fi­ka­cjÄ… strony pol­skiej. Szwedzka firma ma duże doÅ›wiad­cze­nie w moder­ni­za­cji okrÄ™­tów pod­wod­nych, któ­rych wyko­naÅ‚a już kil­ka­na­Å›cie. Nie ukrywa przy tym, że z tego powodu, jak też wspo­mnia­nej struk­tury rynku okrÄ™­tów pod­wod­nych, uważa ten seg­ment dzia­Å‚al­no­Å›ci za bar­dzo istotny. Rzecz jasna, na obec­nym eta­pie trudno mówić o ramach cza­so­wych czy kosz­tach zabie­gów, jakie przejdÄ… dwa A17 dla Polski, poznamy je dopiero po usta­le­niach mini­strów obrony obu paÅ„stw.

Ciekawym gÅ‚o­sem w deba­cie o borni pod­wod­nej byÅ‚o wystÄ…­pie­nie nowej (od stycz­nia tego roku) dowódcy Królewskiej Szwedzkiej Marynarki Wojennej kadm. Ewy Skoog Haslum. W swo­jej pre­zen­ta­cji poÅ‚o­Å¼yÅ‚a ona akcent na zalety posia­da­nia okrÄ™­tów pod­wod­nych. Wizerunek jed­nostki zata­pia­jÄ…­cej tor­pe­dami statki, ugrun­to­wany w spo­Å‚e­czeÅ„­stwie dziÄ™ki fil­mom fabu­lar­nym, powi­nien odejść do lamusa.

Nowoczesny kon­wen­cjo­nalny okrÄ™t pod­wodny to nie­za­stÄ…­piony Å›ro­dek do zbie­ra­nia infor­ma­cji i pro­wa­dze­nia skry­tego roz­po­zna­nia z uży­ciem sen­so­rów wÅ‚a­snych, jak też róż­nych bez­za­Å‚o­gow­ców, wspo­ma­ga­nia dzia­Å‚aÅ„ siÅ‚ spe­cjal­nych, i nie­zmien­nie bar­dzo trudne do zlo­ka­li­zo­wa­nia zagro­Å¼e­nie dla poten­cjal­nego prze­ciw­nika. To ostat­nie spra­wia, że okrÄ™t pod­wodny jest narzÄ™­dziem hamu­jÄ…­cym dzia­Å‚a­nia adwer­sa­rza w cza­sie napięć i Å›rod­kiem anty­do­stÄ™­po­wym w toku wojny. Oponent, wie­dzÄ…c o obec­no­Å›ci siÅ‚ pod­wod­nych, bÄ™dzie musiaÅ‚ wkal­ku­lo­wać wyso­kie ryzyko dla wÅ‚a­snej floty i koniecz­ność zasto­so­wa­nia nie­wspóÅ‚­mier­nie licz­nych siÅ‚ i Å›rod­ków w pro­ce­sie podej­mo­wa­nia decy­zji o ewen­tu­al­nym nie­przy­ja­znym dzia­Å‚a­niu wobec posia­da­cza nowo­cze­snych okrÄ™­tów pod­wod­nych. Te cechy rekom­pen­sujÄ… sto­sun­kowo wysoki koszt ich zakupu.


Tomasz Grotnik