Szwecja na drodze do obrotu całkowicie bezgotówkowego

W Szwecji płatności elektroniczne, realizowane za pomocą karty lub aplikacji mobilnych są tak powszechne, że wielu Szwedów w ogóle nie nosi przy sobie gotówki. Co więcej, kartami i aplikacjami posługują się nawet dzieci.

"W branży detalicznej w Szwecji, około 80% wszystkich transakcji dokonuje się za pomocą kart, a tylko 20% realizowanych jest w gotówce. Mamy ogromne zaufanie do rządu, systemu, banków." mówi Bengt Nilervall, szef działu systemów płatności w Szwedzkiej Federacji Handlu.

Według badań uniwersytetu KTH Royal Institute of Technology (Szwedzkiego Królewskiego Instytutu Technologicznego), w kraju tym w oficjalnym obiegu znajduje się mniej niż 80 miliardów koron szwedzkich (SEK), czyli około 8 mld euro, co dowodzi gwałtownego spadku ilości gotówki na przestrzeni ostatnich sześciu lat, kiedy w obiegu znajdowało się 106 mld SEK.

Podobne wyniki prezentuje ostatni raport Timetric Cards and Payments Intelligence Center (CPIC), konkludując, iż społeczeństwo Szwecji staje się niemal całkowicie bezgotówkowe. Ma to według autorów badania związek z wysoką świadomością konsumentów w zakresie e-płatności i użytkowania kart płatniczych.

Z badania wynika, ze szwedzcy konsumenci używają kart ze średnią częstotliwością na poziomie 134,3 transakcji w ciągu roku – czyli częściej niż na najbardziej rozwiniętych rynkach, w tym w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i w Niemczech. Wykorzystanie środków pieniężnych w gotówce obecnie kształtuje się na poziomie 19,1% całkowitego wolumenu transakcji płatniczych – natomiast płatności kartą stanowią, zgodnie z przedstawionymi przez CPIC rezultatami badań, 54,7% wolumenu transakcji. Karty są wykorzystywane głównie do transakcji o niskiej wartości – podczas zakupu gazet, czasopism, a nawet dokonywania darowizn w kościołach. W rezultacie, średnia wartość transakcji dokonywanej kartą zmniejszyła się do wartości poniżej 50 dolarów.

Płatności kartą w Szwecji już w 2002 roku pod względem wartości wyprzedziły wypłaty z bankomatów, a transakcje kasowe stanowią obecnie ponad 90% ogółu transakcji kartowych. Na spadek ilości i wartości transakcji bankomatowych ma także wpływ fakt, iż banki ograniczają ilość swoich bankomatów, szczególnie na obszarach wiejskich, gdzie wykorzystanie środków pieniężnych jest relatywnie wyższe. Sprzedawcy również coraz częściej rezygnują z przyjmowania płatności gotówkowych na rzecz e-płatności. Dla przykładu – niektóre sieci detaliczne takie jak np. Kungsaengen, czy operator sieci komórkowej TeliaSonera, nie akceptują płatności gotówką w swoich placówkach.

Rząd Szwecji wraz z bankiem centralnym dążą do jeszcze większego rozpowszechnienia e-płatności, niemniej jednak szukają sposobów aby zapewnić i umożliwić swoim obywatelom realizację prawa do korzystania z podstawowych funkcji płatniczych w formie gotówkowej. W tym celu w marcu 2016 roku bank centralny Szwecji zaproponował wytyczne prawne dla banków, gwarantujące zapewnienie ich klientom usług gotówkowych.

Płatności elektroniczne - karty i nie tylko
Szwedzi dokonując płatności korzystają głównie z kart debetowych (w przeciwieństwie do wielu innych krajów, zazwyczaj wymagane jest podanie kodu PIN) oraz nowej, popularnej i ulubionej dla wielu Szwedów metody - mobilnej aplikacji płatniczej Swish. Z badan przeprowadzonych przez KTH Royal Institute of Technology wynika, że liczba osób wykorzystujących "swishing" jest tak duża, że aplikacja uznawana jest za jedną z przyczyn zmniejszenia środków pieniężnych krążących w Szwecji.

Nie wszyscy w pełni zadowoleni z obrotu bezgotówkowego
Większość sprzedawców cieszy obsługa mniejszej ilości gotówki. Swish i inne mobilne metody płatności, takie jak iZettle, stanowią znaczne ułatwienie dla właścicieli małych firm świadczących obsługę bezgotówkową.

Jednak niektórzy przedsiębiorcy skarżą się na opłaty transakcyjne, które wiążą się używaniem kart, a nawet niektórych nowych aplikacji. Zaniepokojenie faktem przejścia na system bezgotówkowy wyraża także część osób starszych, mniej zorientowanych w nowoczesnych technologiach. Znamiennym jednak jest fakt, że nowe technologie w Szwecji stają się coraz bardziej istotnym elementem życia starszego pokolenia, co pozwala sądzić, iż proces przechodzenia na system oparty na obrocie bezgotówkowym będzie postępował coraz szybciej.

Źródła: Na podstawie: sweden.se, www.thepaypers.com, sweden.se/wp-content/uploads/2015/12/SI_cashlesssociety_press_release_151216.pdf
Zdjęcie: absfreepic.com