Otwartość i przejrzystość – kluczowe elementy szwedzkiej demokracji

Szwecja to wolne i otwarte społeczeństwo. U podstaw szwedzkiej konstytucji leżą cztery fundamentalne ustawy: Instrument Rządu, Ustawa o Wolności Prasy, Podstawowa Ustawa o Wolności Wypowiedzi oraz Ustawa o Sukcesji. Są one ważniejsze od wszystkich innych ustaw. Konstytucja przewiduje, że wszyscy obywatele mają prawo w nieograniczony sposób poszukiwać informacji, organizować demonstracje, tworzyć partie polityczne i praktykować swoją religię.

Wolność prasy

W 1766 roku Szwecja była pierwszym krajem na świecie, który wprowadził wolność prasy, która opiera się na wolności wypowiedzi i słowa — co jest jedną z głównych zasad większości demokracji. Osoby sprawujące władzę muszą być ze swoich działań rozliczane, a wszystkie informacje muszą być dostępne bez ograniczeń. Tożsamość źródeł przekazujących informacje wydawcom, redaktorom i agencjom prasowym jest chroniona, a dziennikarze nigdy nie mogą być zmuszani do ich ujawnienia. Ustawa w sprawie wolności wypowiedzi została przyjęta w 1991 roku i rozszerza tę ochronę na media niedrukowane, tj. telewizję, film i radio.

Publiczna kontrola

Zasada wolności informacji oznacza, że opinia publiczna i mass media mają dostęp do informacji urzędowych. Umożliwia ona szwedzkim obywatelom bezpośredni wgląd w działania rządu i władz lokalnych. Kontrola ta jest uznawana za wartościową dla demokracji, a przejrzystość ogranicza ryzyko nadużywania władzy. Ponadto dostęp do informacji urzędowych oznacza, że urzędnicy i inne osoby pracujące dla rządu mogą swobodnie przekazywać informacje mediom i innym podmiotom.
Mimo to dokumenty mogą być uznane za tajne, jeżeli dotyczą kwestii związanych z bezpieczeństwem narodowym.

Równość

W Szwecji prawa człowieka chronione są głównie przez trzy fundamentalne ustawy: Instrument Rządu, Ustawę o Wolności Prasy i Podstawową Ustawę o Wolności Wypowiedzi. Władzę publiczną należy sprawować szanując równość każdej osoby oraz na rzecz wolności i godności jednostki. Władze publiczne powinny w szczególności chronić prawo do pracy, mieszkania i edukacji oraz powinny promować opiekę społeczną, bezpieczeństwo oraz środowisko, w którym ludziom będzie się dobrze żyło. Ustawy i przepisy nie mogą prowadzić do sytuacji, w których jakikolwiek obywatel byłby pokrzywdzony ze względu na swoją przynależność do mniejszości rasowej, etnicznej czy seksualnej.

Prawa człowieka

Prawa człowieka są włączane do wszystkich obszarów szwedzkiej polityki zagranicznej: polityki bezpieczeństwa, rozwoju, migracji, środowiska i handlowej.
Europejska Konwencja Praw Człowieka została włączona do szwedzkiego prawa w 1995 roku. Ponadto Szwecja podpisała i ratyfikowała szereg umów dotyczących praw człowieka w ramach ONZ, Międzynarodowej Organizacji Pracy i Rady Europy. Rząd w swojej pracy na rzecz praw człowieka w szwedzkiej polityce zagranicznej priorytetowo traktuje osiem obszarów:

1. Budowanie demokracji Miliony ludzi nadal żyją w dyktaturach. Rząd chce, aby opinia publiczna bardziej zdecydowanie opowiadała się za demokracją, chce wspierać prace organizacji pozarządowych i nawiązywać lepsze relacje z państwami demokratycznymi.
2. Wzmacnianie wolności wypowiedzi Szwecja wierzy, że wolność wypowiedzi jest moralnie niezbędnym i praktycznym narzędziem w walce o prawa człowieka
3. Zniesienie kary śmierci Szwecja i UE od dawna opowiadają się za zniesieniem kary śmierci, twierdząc, że jest ona niezgodna z prawami człowieka.
4. Walka z torturami Rząd szwedzki zwraca uwagę na takie nadużycia wszędzie tam, gdzie do nich dochodzi, i wspiera organizacje pomagające ofiarom tortur.
5. Walka z egzekucjami wykonywanych w trybie doraźnym i arbitralnymi zatrzymaniami Od lat Szwecja popiera rezolucję ONZ w sprawie egzekucji wykonywanych w trybie doraźnym, pozasądowym i arbitralnym, i będzie nadal działać na rzecz przypominania opinii międzynarodowej o tym problemie.
6. Ochrona rządów prawa Szwecja promuje zasadę rządów prawa poprzez takie organizacje, jak ONZ, Rada Europy, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz w rozmowach z innymi krajami.
7. Ochrona praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego
8. Walka z dyskryminacją W wielu krajach duże grupy ludzi nie mogą liczyć na równe traktowanie. Rząd szwedzki chce zwracać szczególnie dużo uwagi na prawa kobiet, dzieci i osób niepełnosprawnych.

Otwartość na internet

Szwecja może pochwalić się najwyższym poziomem dostępu do internetu w Unii Europejskiej. W 9,4 milionowym społeczeństwie, dostęp do połączenia internetowego ma ponad 85% osób.
Ponad 97% Szwedów w wieku 12-44 regularnie korzysta z internetu. Szwecja zajmuje pierwsze miejsce w rankingu ONZ określającym indeks rozwoju ICT oraz w Indeksie Network Readiness tworzonym przez Światowe Forum Ekonomiczne.

Media społecznościowe w Szwecji

Media społecznościowe stały się integralnym elementem codziennego życia wielu Szwedów. Szwecja ma około 100,000 użytkowników Twittera i ponad 3 miliony aktywnych użytkowników Facebooka. Wielu Szwedów jest także aktywnymi blogerami.

Open aid

Chcąc zwiększyć zaufanie do rządowej pomocy i działań humanitarnych, w 2011 roku Szwedzkie Ministerstwo Spraw Zagranicznych wraz z SIDA (Szwedzką Agencją ds. Rozwoju Współpracy Międzynarodowej) uruchomiły stronę internetową www.openaid.se. Na stronie tej zebrano oficjalne dane rządowe, dzięki czemu osoby indywidualne, organizacje pozarządowe, podmioty otrzymujące pomoc i urzędnicy mogą w prosty sposób uzyskać do nich dostęp i je przeszukiwać. Celem tej inicjatywy jest zwiększenie przejrzystości i otwartości w zakresie wysiłków humanitarnych oraz zachęcenie innych instytucji do większej przejrzystości i otwartości w kontaktach z opinią publiczną.

Źródło:
http://sweden.se/society/openness-shapes-swedish-society/

Zdjęcie:
Sofia Sabel/imagebank.sweden.se