Norweskie firmy w Polsce

Raport „Norweskie firmy w Polsce – zrównoważony biznes na rzecz zielonej przyszłości i niezawodne dostawy energii” powstał we współpracy z Ambasadą Norwegii. Jest częścią projektu przygotowanego z okazji 20-lecia SPCC.

Inwestycje norweskie w Polsce sięgają niemal 4 miliardów euro, z czego połowa to inwestycje bezpośrednie, a druga połowa – inwestycje portfelowe Norweskiego Państwowego Funduszu Emerytalnego (Norwegian Government Pension Fund Global). W ujęciu regionalnym najwięcej norweskich inwestycji jest zlokalizowanych w województwie mazowieckim, dolnośląskim oraz pomorskim i zachodniopomorskim. W Polsce działa ok. 400 norweskich firm, które bezpośrednio zatrudniają 20 tys. osób. Ale w całym łańcuchu dostaw związanym z eksportem do Norwegii zatrudnionych jest 65 tys. osób. Obecność firm norweskich jest szczególnie widoczna w przetwórstwie spożywczym, przemysłowym, w wybranych usługach oraz w sektorze energetycznym i ma silny wpływ na polsko-norweskie relacje gospodarcze. Największymi norweskimi pracodawcami w Polsce są Mowi oraz Norsk Hydro.

Handel Polski z Norwegią w ostatnich 20 latach rósł najszybciej ze wszystkich krajów skandynawskich. Oba kraje pełnią wzajemnie dla siebie strategiczną rolę – Norwegia jest istotnym dostawcą surowców i technologii, Polska zapewnia zaś potencjał przetwórczy i wysokie zasoby specjalistów, również w dziedzinach technologicznych. W ciągu 20 lat od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej łączna wartość wymiany handlowej zwiększyła się o 880 proc. – z 1,3 do 13 mld euro. Po 2020 roku notuje się przyśpieszony wzrost, częściowo spowodowany przesyłem gazu przez gazociąg Baltic Pipe. Jednocześnie wymiana handlowa sektorach innych strategicznych sektorach takich jak: przemysł spożywczy, maszynowy, stoczniowy, motoryzacyjny, usługi biznesowe czy transportowe pozostaje na wysokim poziomie. Norwegia jest największym dostawcą świeżych ryb do Polski. Istotnym obszarem współpracy jest również sektor maszynowy i stoczniowy. Ponadto, Norwegia jest dla Polski drugim największym rynkiem eksportu łodzi, statków i części do nich.

Poprzez projekt Baltic Pipe Norwegia jest największym dostawcą do Polski gazu odgrywając tym samym kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski. 48% gazu importowanego do Polski pochodzi ze złóż na Norweskim Szelfie Kontynentalnym. Równolegle Norwegia inwestuje w odnawialne źródła energii i dekarbonizację. Norwescy inwestorzy, tacy jak Equinor, rozwijają morskie projekty wiatrowe i napędzają łańcuch wartości odnawialnych źródeł energii na Morzu Bałtyckim. Wraz ze swoim polskim partnerem, Polenergią, Equinor rozwija inwestycje o mocy do 3 GW w trzech projektach Bałtyk I, Bałtyk II i Bałtyk III. Pierwsza energia z projektów Bałtyk 2 i Bałtyk 3 ma popłynąć do sieci już w 2027 roku.

Energia morska, lądowa, fotowoltaika, wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla (CCS), a także bezpieczeństwo morskie są ważnymi elementami norweskiego zaangażowania w stabilizację dostaw energii w niepewnych czasach. Podsumowując, norweskie inwestycje energetyczne są niezbędnym wkładem w stabilne i odporne dostawy energii w Polsce.

Polska jest największym beneficjentem Funduszy Norweskich i EOG – od 2004 roku do naszego kraju napłynęło ok. 2 mld euro, a w nadchodzącej perspektywie finansowej Funduszy dla Polski alokowane jest kolejne 925 milionów euro które dostępne będą w nowej perspektywie 2021-2028. Część z tych środków zostanie również przeznaczona na wyzwania związane z zieloną transformacją. Największa część środków w ramach Funduszy dedykowana jest kwestiom środowiskowym i zmianom klimatu, promując zrównoważoną energię, jednocześnie pomagając Polsce dostosować się do Europejskiego Zielonego Ładu. Tylko w ostatnich latach dzięki takim działaniom udało się osiągnąć znaczne oszczędności energii w skali roku. Fundusze Norweskie są również wykorzystywane do realizacji projektów pilotażowych promujących nowe technologie i innowacje w kluczowych obszarach energii odnawialnej, w tym energii wodnej i geotermalnej. Fundusze Norweskie to także kontrybucja na rzecz badań i innowacji, mająca na celu wsparcie polskich i norweskich naukowców we wspólnych projektach.